Regie voeren op ruimtelijke ordening

1. Als regisseur in de ruimtelijke ordening heeft de provincie in 2024 het volgende bereikt:   

·         De provincie stelde het ‘Ruimtelijk Voorstel’ vast en de ‘Startnotitie voor Regie op de Ruimte’. In dat traject gaat de provincie ruimtelijke keuzen maken.  
·         De provincie bood ruimte aan woningbouwprojecten aan de randen van kernen en in dorpslinten in het beschermd landschap. Dit in het kader van de leefbaarheid, voorzieningen en vitaliteit van kernen en dorpslinten.  

2. Als het gaat om de regionale luchthavens heeft de provincie in 2024 het volgende bereikt:  

·         Samen met de Rijkspartners werkte de provincie aan de uitvoering van het programma NOVEX Schipholregio.  
·         De luchthavens werkten binnen hun bestaande milieuruimte.  

• In Europa en bij het ministerie van IenW is gewerkt aan wet- en regelgeving om nieuwe luchtvaartoepassingen, zoals drones, mogelijk te maken, waarbij een goede relatie is gelegd met ruimtelijke ordening.

1.1 De provincie heeft in 2024 de ‘Samenwerkingsovereenkomst Ontwikkelperspectief Noord-Holland Noord’ ondertekend. Alle gemeenten in Noord-Holland Noord en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier zetten hun handtekening onder dit document. Daarnaast stelde de provincie het ruimtelijk voorstel ‘Vormgeven aan de toekomst van Noord-Holland. Op weg naar een Ruimtelijk Voorstel’ vast. Dit werd aangeboden aan het Rijk. Verder stelde de provincie de startnotie ‘Regie op de Ruimte’ vast; de opmaat naar de actualisatie van de Omgevingsvisie. Er is nog geen ruimtelijk arrangement met het Rijk vastgesteld. Dat komt doordat er nog geen overeenstemming was tussen Rijk en provincies over de vorm, het proces en de inhoud van het ruimtelijk arrangement .

1.2 Eind 2024 kwam de ‘Uitvoeringsagenda Noordzeekanaalgebied’ gereed en werd aangeboden aan PS. Binnen de NOVEX Schipholregio heeft de provincie samen met gemeenten en het Rijk gewerkt aan de uitvoering van deze agenda. In 2024 werkte de NOVEX MRA aan de 3 hoofdopgaven: meerkernige ontwikkeling met menselijke maat, groenblauw netwerk en toekomstbestendig watersysteem in en om de stad, en Infrastructuur en duurzame energie. Dit alles als voorbereiding op de ‘Uitvoeringsagenda MRA NOVEX’ en de Investeringsagenda (vaststelling 2025) die daarbij hoort. Voor de NOVEX-Groene Hart zijn de Ontwikkelstrategie en de realisatieagenda in 2024 vastgesteld.

1.3 Op 1 januari 2024 trad de Omgevingswet inwerking. Het afgelopen jaar stond in het teken van het leren werken met de wet en het bijbehorende Digitaal Stelsel Omgevingswet. Het eigen maken van nieuwe werkwijzen en instrumenten was daarvan een belangrijk onderdeel. Dit gebeurde zowel intern als in de samenwerking met ketenpartners, zoals gemeenten en omgevingsdiensten.  

1.4 De provincie heeft dit jaar de Omgevingsverordening herzien voor de borging van haar belangen in relatie tot onder andere woningbouw, zonne-energie en klimaatadaptatie. De wijzigingen zijn doorgevoerd als onderdeel van de reguliere wijzigingscyclus.  

1.5 De provincie stelde adviezen op voor provinciale projecten met een ruimtelijke impact. De provincie heeft ook diverse onderzoeken en projecten uitgevoerd ter versterking van de ruimtelijke structuur van Noord-Holland. Het betreft de volgende onderzoeken: een onderzoek naar voorzieningen in heel Noord-Holland, en daarbinnen de gemeente Bergen; een ontwerpend onderzoek naar de ruimtelijke energie-regimes in Noord-Holland (een nieuw perspectief op de samenhang tussen energie en ruimte, en wat dit betekent voor de keuzen vandaag); een actualisatie van de monitor arbeidsmigranten en een onderzoek naar de gezonde leefomgeving in Noord-Holland Noord. Dit laatste onderzoek dient als input voor het Ontwikkelperspectief Noord-Holland Noord. Verder startte de provincie met een verkenning van transformatie van verouderde glastuinbouwgebieden in de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn.  

1.6 De provincie werkte aan het versterken van de ruimtelijke kwaliteit door het inzetten van de adviescommissie ruimtelijke ontwikkelingen (ARO), het ambtelijke adviesteam ruimtelijke kwaliteit (ARK) en het ontwerpteam. De ARO bracht 15 adviezen uit, het ambtelijke adviesteam 76. Het ontwerpteam nam deel in diverse provinciale projecten en programma's.  

1.7 De provincie bood in de Omgevingsverordening ruimte aan woningbouw tot en met 25 woningen aan de randen van kernen en in dorpslinten in het beschermd landschap. Daarnaast stelde de provincie een notitie vast waarmee ruimte ontstaat voor woningbouwprojecten vanaf 25 woningen in beschermd gebied. Het gaat dan om maatwerk voor bijzondere gevallen. Beide initiatieven passen in het kader van de leefbaarheid, voorzieningen en vitaliteit van deze kernen en dorpslinten. De provincie startte in 2024 ook met de evaluatie van het beleid voor vrijkomende agrarische en niet-agrarisch bebouwing in het landelijk gebied. Functiewijziging wordt hierin meegenomen.  

2.1 De provincie werkte via de Bestuurlijke Regie Schiphol (BRS) samen met het Rijk aan het versterken van de leefomgevingskwaliteit in de NOVEX Schipholregio. Dankzij deze samenwerking kwam er ruimte voor kleinschalige woningbouwontwikkeling in Rijssenhout en op Kronenburg in Amstelveen. De impact van de luchtvaart en de ruimtelijke belangen heeft de provincie actief ingebracht in de trajecten van het ministerie van IenW.  

2.2 Voor de Westeinderscheg stelde de provincie een eerste programmaraming op. Op basis hiervan werd in 2024 begonnen met het maken van een concept-uitvoeringsprogramma. Een aantal projecten uit het werkprogramma van de Westeinderscheg zijn opgenomen in de uitvoeringsagenda’s van de verschillende NOVEX-gebieden (MRA, Schipholregio en Groene Hart). In 2024 is een project gerealiseerd dat via de uitvoeringsregeling Westeinderscheg is gesubsidieerd: het Legmeerbos in Uithoorn. Dit project is feestelijk geopend.

2.3 De provincie heeft de luchthavens in het provinciaal luchtvaartoverleg gevraagd met een plan te komen over een emissievrije luchthaven (2030) en emissievrije luchtvaart (2050).  

2.4 Er zijn 22 TUG-aanvragen (Ontheffing tijdelijk en uitzonderlijk gebruik luchtvaartuigen) binnengekomen in 2024. De provincie heeft er 17 behandeld. Bij de overige 5 aanvragen was sprake van een dubbele of verkeerde aanvraag, of het bleek te gaan om een aanvraag voor ballonvaart of drones.  

2.5 In 2024 gaf de provincie de eerste aanzet voor een kennisprogramma voor innovatieve luchtvaarttoepassingen, zoals drones en elektrisch vliegen. Een van de onderdelen wordt het Sustainable Air Mobility Lab. Hierin wil de provincie ruimte geven aan experimenten en demonstraties in Noord-Holland. De provincie werkt hierin samen met regionale overheden, kennisinstellingen en bedrijven, die actief zijn op dit gebied.

2.6 Tijdens de Sustainable Air Mobility-innovatiemissie maakte het Nederlandse ecosysteem van bedrijven, kennisinstituten en overheden (waaronder de provincie Noord-Holland) kennis met innovatieve ontwikkelingen in Californië. Daar is ook een Letter of Intent getekend om samen te werken om deze nieuwe vormen van luchtvaart op een zorgvuldige manier verder te ontwikkelen. Dit heeft onder andere geleid tot plannen voor de luchthaven in Den Helder, in samenwerking met het Maritiem Cluster.

Een toelichting van de verschillen tussen de actuele begroting en de jaarrekening is opgenomen onder 5.1.1 Toelichting per programma .