Beschermen tegen overstromingen en bijdragen aan klimaatadaptie

1. De provincie werkt, samen met andere partijen, aan het waarborgen van de waterveiligheid, met het oog op het veranderende klimaat. Hierin zijn in 2024 weer nieuwe stappen gezet. In het Deltaprogramma 2024 is een nieuwe regio op de kaart gezet: Centraal Holland. Dit programma werkt, met Rosan Kocken als bestuurlijk trekker, specifiek aan wateroverlast, zoetwaterbeschikbaarheid, waterveiligheid en ruimtelijke adaptatie. Daarnaast nam de provincie actief deel aan diverse andere deltaprogramma's, te weten: Kust, Wadden, IJsselmeergebied, Zoetwater, Ruimtelijke Adaptatie en Waterveiligheid. Ook droeg de provincie bij aan het ontwikkelen van langetermijnstrategieën in het kader van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging (KPZSS).

2. De provincie zet zich, samen met partners, in om in 2050 klimaatbestendig te zijn. In dat kader werkt de provincie aan een volgende editie van de ‘Noord-Hollandse Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie’. Verder werd de ‘Signaalkaart Klimaatadaptatie’ doorontwikkeld, werd artikel 6.75 van de Omgevingsverordening over klimaatadaptatie aangescherpt en werd de Actieagenda Wonen vastgesteld. Met deze actieagenda stimuleert de provincie overheden en marktpartijen om stad, land en infrastructuur klimaatbestendig in te richten.

De provincie hanteert het principe ‘meer rekening houden met het water- en bodemsysteem’. Om die reden werkt de provincie aan waterveiligheidslandschappen en aan het verkrijgen van inzicht in de effecten van ruimtelijke ontwikkeling op waterveiligheid. De provincie volgt de route uit het Nationale Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA).

1.1 Dijkversterkingen
Voor de versterkingen van diverse primaire keringen droeg de provincie bij aan de totstandkoming van voorkeursalternatieven. Een gebiedsgerichte aanpak, ruimtelijke inpassing en landschappelijke kwaliteit spelen daarbij een belangrijke rol. In 2024 werkte de provincie aan de conceptverkenningsrapportage voor de Markermeerkust. Dit in voorbereiding op de voorkeurbeslissing voor de PAGW Markermeerkust die nog genomen moet worden (PAGW staat voor: programmatische aanpak grote wateren). In samenwerking met het Rijk, Staatsbosbeheer, het Hoogheemraadschap Noorderkwartier, de provincie Noord-Holland en de betrokken gemeenten is gewerkt aan het opstellen en onderbouwen van het voorkeursalternatief voor de ‘PAGW Verkenning Noord-Hollandse Markermeerkust’. Ook leverde de provincie een inhoudelijke en procesmatige bijdrage aan het MIRT-onderzoek Wieringerhoek van het Rijk.

1.2 Regionaal Waterprogramma
De provincie voerde de maatregelen (deelprogramma’s overstromingsrisico’s, oppervlaktewater en grondwater) uit, zoals vastgelegd in het Regionaal Waterprogramma 2022–2027. Zo werkte de provincie aan de beheersing van de overstromingsrisico's door uitvoering te geven aan meerlaagse veiligheid. En aan de goede ruimtelijke inpassing van primaire waterkeringen die versterking nodig hebben. Voor de Kaderrichtlijn Water vond in 2024 een tussentijdse evaluatie plaats (oppervlakte- en grondwater). Hierbij kon de provincie meeliften met de landelijke mid-term. Voor overstromingsrisico's vond geen landelijke tussentijdse evaluatie plaats. Een dergelijk onderzoek op provinciaal niveau bleek niet noodzakelijk; de provincie loopt op schema met de uitvoering van de wettelijke Europese verplichtingen, die voortvloeien uit de Europese Richtlijn Overstromingsrisico's (EU ROR).

1.3 Klimaatadaptatie
De provincie werkt aan een volgende editie van de ‘Noord-Hollandse Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie’. Deze volgende versie focust op de periode 2025–2027.

2.1 Landelijke Database Overstromingen (LDO) en het Landelijke Voorziening Overstromingsinformatie (LVO)
De nieuwe Landelijke Database Overstromingen (LDO) is operationeel. Namens het IPO was de provincie Noord-Holland voorzitter van het LDO. Het LDO is nu beschikbaar als instrument voor het maken van overstromingsrisico- en gevaarkaarten in het kader van de EU ROR. Ook is fase 1 van het implementatieplan van de Landelijke Voorziening Overstromingsinformatie (LVO) uitgevoerd. Overheden werken beter samen, vanuit één loket met overstromingsinformatie.

2.2 Water-Bodem-Sturend
De provincie voerde de Kamerbrief ‘Water-Bodem-Sturend’ (WBS) uit met een tijdelijk programma van april 2023 tot eind 2024. Dit programma richtte zich op 4 sporen:

·         Basis op orde in gebiedsopgaven: de provincie leverde de eerste review van de ‘Signaalkaart’ op en gaf opdracht om deze aan te vullen met KRW (Kaderrichtlijn Water), grondwater en bodem. Ook werkte de provincie mee aan het onderzoek naar de gevolgen van peilopzet in veenweidegebieden.
·         Inbreng in lopende opgaven: WBS werd opgenomen in het Provinciaal Programma Landelijk Gebied PPLG (2023 en 2024). Het gedachtegoed van WBS werd stevig ingebracht in het ‘Ruimtelijk Voorstel’ en meegenomen in gebiedsopgaven, zoals NOVEX Groene Hart en NZKG.
·         Borging in beleid: er is een onderzoek naar borging van WBS in provinciaal beleid uitgevoerd en het artikel Klimaatadaptatie in de Omgevingsverordening is herzien.
·         Communicatie: de provincie organiseerde ‘De Week van WBS’, er werd een werkgroep met partners opgericht en er is afstemming gezocht binnen bestaande gebiedsopgaven.

2.3 Toezicht op de waterschappen
In 2024 voerde de provincie de toezichtstaken ten aanzien van de waterschappen uit en maakte zij een start met de actualisatie van de ‘Nota Toezicht op de Waterschappen’. Voor deze actualisatie consulteerde de provincie de waterschappen. Naar verwachting wordt de actualisatie in het najaar 2025 afgerond met de vaststelling van de nieuwe ‘Nota Toezicht op de Waterschappen’.

2.4 Extreme weersituaties

Wat als de Limburgbui van 2021 op de Randstad valt? Samen met een aantal partijen verricht de provincie een studie om het antwoord op deze vraag te vinden. In dit project wordt samengewerkt met onder meer: de provincies Utrecht en Zuid-Holland, Rijkswaterstaat en de betrokken waterschappen. Dit project loopt nog.

Een toelichting van de verschillen tussen de actuele begroting en de jaarrekening is opgenomen onder 5.1.1 Toelichting per programma .

Bron: https://www.waterkwaliteitsportaal.nl/krw-bronbestanden