Openbaar vervoer waarborgen

1. Waarborgen inzet openbaar vervoer (busvervoer) en goed concessiebeheer. 

2. Een stabiel lijnennet voor de komende jaren.

3. Optimaliseren van ov-knooppunten en –ketens.

4. Het openbaar vervoer toegankelijk houden. 

1.1 Samen met de vervoerder gaf de provincie uitvoering aan de huidige drie concessies, waarbij het voorzieningenniveau zo veel mogelijk gelijk wordt gehouden aan het niveau van 2023.
Openbaar vervoer is een wettelijke taak en belegd bij de provincie. Samen met de vervoerder is uitvoering gegeven aan onze 3 ov-concessies (Noord-Holland Noord, Haarlem/IJmond en Gooi en Vechtstreek). Hiervoor zijn vervoerplannen opgesteld, afgestemd op de reizigersvraag. Het ov-gebruik in 2024 lag op circa 90% vergeleken met 2019 (als gevolg van corona). Dat is een kleine toename ten opzichte van 2023. De waardering voor de geleverde diensten is nog altijd hoog. Tijdens het onderzoek van de ov-klantenbarometer van het CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek) kregen de concessies van de provincie Noord-Holland gemiddeld een cijfer van 8,1. Hiermee is de provincie de best beoordeelde concessieverlener van Nederland. En er is nog meer goed nieuws: de concessie Gooi en Vechtstreek is sinds het voorjaar van 2024 de eerste ov-concessie in Nederland die volledig wordt uitgevoerd met ZE-bussen.

1.2 De provincie maakte een start met de voorbereiding van nieuwe aanbesteding van de concessies Haarlem-IJmond en Noord Holland Noord. 
In 2024 zijn grote stappen gezet in de voorbereiding van de aanbesteding van de nieuwe ov-concessie NoordWest Noord-Holland (NWNH). In juni 2024 is de Visie Publieke Mobiliteit , het kader voor de aanbesteding, vastgesteld (zie ook 2.3). Hieraan voorafgaand is eerst besloten de huidige ov-concessies Noord-Holland Noord en Haarlem/IJmond samen te voegen tot één ov-concessie NWNH . Tenslotte is eind 2024 de Tarievenvisie als input voor de nieuwe ov-concessie NWNH en de Nota van Uitgangspunten van de nieuwe ov-concessie NWNH vastgesteld.

1.3 De provincie trof voorbereidingen voor het aansluiten van ZE-laadinfrastructuur voor de concessies Noord-Holland Noord en Haarlem/IJmond. Met als doel dat deze op het moment dat de concessies ingaan (in 2027/2028) beschikbaar zijn, zodat de exploitatie volledig op basis van zero emissie mogelijk is.
Er vonden voorbereidende gesprekken plaats met Grondzaken en externe partijen. In 2025 worden er afspraken gemaakt over strategische activa (stallingen en laadpunten).

1.4 Er kwam een plan voor de strategische ov-activa (denk aan stallingen en de beschikbaarheid van stroom).
Er is inmiddels een plan voor strategische ov-activa opgesteld en met de verantwoordelijke gedeputeerde besproken. In 2025 vindt de verdere uitwerking plaats. Zie ook 1.3. Als uitgangspunt geldt dat dit gerealiseerd is bij de start van de nieuwe concessie NoordWest Noord-Holland (in 2028). Daarmee is invulling gegeven aan het Bestuursakkoord ZE Regionaal OV per bus.

2.1 De provincie paste de ov-vervoerplannen aan om het wegvallen van de Beschikbaarheidsvergoeding Openbaar Vervoer en Transitie Vangnet Openbaar Vervoer op te kunnen vangen.
Er vonden gesprekken plaats met de vervoerder over de financiële herijking van de ov-concessies Gooi en Vechtstreek en Noord-Holland Noord. Extra uitdaging is de schaarste op de arbeidsmarkt (chauffeurs en technisch personeel) en de ontwikkelingen bij busfabrikanten. Zie ook 1.1.

2.2 Er vond een herijking plaats van het mobiliteitssysteem in Noord-Holland Noord.
De provincie voerde het ov-ontwikkelperspectief openbaar vervoer Noord-Holland Noord uit en implementeerde dit in juli 2024. Netwerkoptimalisaties onder het motto ‘niet meer, maar ander ov’ zijn doorgevoerd. Dit perspectief is ontwikkeld in nauwe samenwerking met NS, Transdev en de betrokken gemeenten.

2.3 De provincie stelde een ambitie ‘publieke mobiliteit’ op.
De ambitie en visie Publieke Mobiliteit zijn opgesteld en ook vastgesteld in juni 2024. De visie is een nadere uitwerking van het Perspectief Mobiliteit . Het vormt het kader voor diverse mobiliteitsvraagstukken. Bij publieke mobiliteit staat het totale mobiliteitssysteem centraal, waarvan openbaar vervoer een onderdeel is. Publieke mobiliteit gaat over al het vervoer dat reizigers niet zelf bezitten. Tot de publieke vervoersmiddelen horen, naast ov, ook vraaggestuurd-vervoer en deelvervoer. Hubs en knooppunten spelen hierbij een belangrijke een rol.

2.4 Er vond een bijstelling plaats van de ‘onderzoeksagenda vervolg Regionaal OV Toekomstbeeld 2040’.
In 2024 is gewerkt aan een herijking van het ‘Toekomstbeeld Openbaar Vervoer’. De effecten hiervan worden in 2025 naast het ‘Regionaal OV Toekomstbeeld’ (ROVT) gelegd. De provincie verkende projecten uit het ROVT en ging ermee aan de slag. Om enkele voorbeelden te noemen: de verdere uitwerking R-Net Metrobus (BRT) Haarlem-Schiphol/Amsterdam (zie ook 2.5), het verrichten van onderzoek naar de verbinding Almere-Utrecht, het vervolg van het doortrekken van de Noord/Zuidlijn (via onderzoek Openbaar Vervoer Verbinding Amsterdam Haarlemmermeer). En via de spoorcorridors en woningbouwopgaven wordt gekeken naar optimalisaties in het mobiliteitssysteem.

2.5 De provincie onderzoekt hoe zij (samen met de VRA) een vervolg kan geven aan fase 3 van de BRT-studie Haarlem-Schiphol-Amsterdam, bijvoorbeeld door te starten met quickwins op het traject.
In 2024 is fase 4 van de R-Net Metrobus (BRT-)corridor Haarlem-Schiphol/Amsterdam van start gegaan. Het doel van deze fase is om kortetermijnmaatregelen uit te voeren (vóór 2030) te identificeren en te implementeren, en het eindbeeld van de BRT voor 2040 vast te stellen. Hiervoor is in 2024 een eerste analyserapport opgeleverd dat in 2025 verder wordt uitgewerkt. Tegelijk heeft het Rijk middelen beschikbaar gesteld voor pilots. De voorstellen hiervoor zijn uitgewerkt en worden in 2025 en 2026 uitgevoerd.

2.6 De provincie voert een verkenning uit naar innovaties op het gebied van smart mobility in het openbaar vervoer.  
De verkenning naar deze innovaties loopt. Inmiddels is de pilot ondertekend om te starten met be-in be-out (een nieuw betaalsysteem). Verder vindt onderzoek plaats naar autonoom vervoer.

3.1 De provincie voerde projecten uit van het programma ‘OV-Knooppunten en Ketenaanpak’ (Regionale Ontwikkelagenda Noord-Holland).
In 2024 zijn voor 5 projecten subsidies gereserveerd dan wel ingediend voor het verbeteren van de ketenreis. Denk aan het uitbreiden van fietsenstallingen en het verbeteren van fietsroutes van en naar de knooppunten. Er is budget gereserveerd voor station Hoorn en Hilversum en busstation Haarlem Nieuw-Zuid. De provincie verleende subsidie aan Heiloo en voor Crailo. Verder is er een wijzigingsverzoek ingediend en geaccordeerd als gevolg van een optimalisatie van het plan.
Het Rijk kende P+R Muiden middelen toe voor de uitbreiding. Zie verder 3.4.



3.2 Er vond onderzoek plaats naar de inzet van nachtbussen.
In 2024 besloot de provincie te starten met de nieuwe nachtlijn (N50) tussen Den Oever en Alkmaar, een wens uit het coalitieakkoord 'Verbindend vooruit!'. Wegens succes is eind 2024 besloten deze nachtlijn in 2025 voort te zetten .

3.3 De provincie werkt nauwer samen met de Vervoerregio Amsterdam om openbaar vervoer samen slimmer te organiseren. En om investeringen in infrastructuur beter op elkaar te laten aansluiten.
De samenwerking met de Vervoerregio Amsterdam is het afgelopen jaar intensiever geworden. Zo wordt minimaal 1 keer per kwartaal met elkaar gesproken over de ov-concessieuitvoering. Daarnaast wordt er intensief samengewerkt binnen projecten. Bijvoorbeeld R-Net Metrobus (BRT) Haarlem-Schiphol/Amsterdam. Ook neemt de gedeputeerde deel aan het portefeuillehoudersoverleg van de Vervoerregio Amsterdam.

3.4 De hubstrategie is verder uitgewerkt (met nadruk op het verbeteren van de ontsluiting per openbaar vervoer in het landelijke gebied).
In Noord-Holland Noord zijn zogenaamde mobipunten (hubs) omgevormd in de landelijke hubstijl. 3 projecten zijn in 2024 gerealiseerd: station Schagen, station Den Helder en een op- en overstappunt bij de veerhaven van de Teso in Den Helder. De provincie draagt hieraan financieel aan bij. Zie verder 3.1.

4.1 De provincie gaf invulling aan het convenant ‘Landelijke OV-toegankelijkheid’ (bestuursakkoord ‘Toegankelijkheid OV’ van 7 november 2022). 
Voor de zomer 2024 is het ‘Uitvoeringsprogramma Bestuursakkoord Toegankelijkheid OV 2024-2028’ vastgesteld. Hierin staat wat de provincie de komende 4 jaar op dit thema gaat doen. Het toegankelijk maken van bushaltes voor reizigers met een visuele of motorische beperking is daarbij het belangrijkst. Aanvullend hierop is eind 2024 een subsidieregeling voor haltetoegankelijkheid opgesteld, die in 2025 wordt opengesteld.

4.2 De provincie werkte nieuw beleid uit voor het betaalbaar houden van het ov (samen met Vervoerregio Amsterdam), in combinatie met het nieuwe ov-betalen (een nieuw betaalsysteem van Europay, Mastercard en Visa).  
Een Tarievenvisie (beleid) is opgesteld en vastgesteld in november 2024. Daarnaast reizen vanaf 2024 kinderen tot en met 11 jaar in alle ov-concessies van de provincie gratis (onder begeleiding van een volwassene). Hiermee leren kinderen al op jonge leeftijd hoe het is om met het openbaar vervoer te reizen. Ook denkt de provincie mee met de Vervoerregio Amsterdam over het opstellen van hun Tarievenkader. Het streven is zoveel mogelijk gemeenschappelijkheid te krijgen. Tot slot zijn in 2024 dankzij de zogeheten Bikker- en Krulgelden de ticketprijzen voor het busvervoer gelijk gebleven. Ditzelfde geldt voor de bijdrage aan de ov-studentenkaart.

4.3 De komst van de nieuwe buurtbussen in Noord-Holland Noord.

In februari 2024 kwamen de laatste nieuwe buurtbussen voor de concessie Noord-Holland Noord. Ze rijden allemaal naar tevredenheid.

Een toelichting van de verschillen tussen de actuele begroting en de jaarrekening is opgenomen onder 5.1.1 Toelichting per programma .