Beheren van natuur

1. en 2. De gerealiseerde natuurgebieden van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en natuur op landbouwgronden zijn beheerd volgens de landelijk vastgestelde beleidsdoelen en criteria. Meer informatie is hier te vinden.  
3. De Natura 2000 gebieden zijn in opdracht van de provincie beheerd. 
4. t/m 6. De provincie heeft uitvoering gegeven aan haar wettelijke taken die zij o.b.v. de Omgevingswet heeft op het gebied van het beschermen, behouden en herstellen van bedreigde dier- en plantsoorten, effectieve bestrijding van invasieve exoten en het bevorderen van dierenwelzijn. 
7. De provincie zorgde voor het uitvoeren van het Faunabeleid en voor een adequate afhandeling van aanvragen die door ondernemers waren ingediend in kader van de 'Tegemoetkoming Faunaschade '. 
8. De provincie zorgde voor adequaat beheer van de recreatiegebieden die onder verantwoordelijkheid van de recreatieschappen vallen. Om beter regie te voeren op de doorontwikkeling van recreatieve routestructuren, is het proces gestart om tot een route-alliantie te komen. Dit wordt in 2025 verder vormgegeven.  
In 2024 is een wandelpad in Castricum geopend waarmee het Wandelnetwerk Noord-Holland weer een stukje is uitgebreid. Verder is er een onderzoek gedaan naar de stand van zaken van onze 120 kilometer gecontracteerde boerenlandpaden. Deze liggen er voor het overgrote deel uitstekend bij.

1.1 De provincie Noord-Holland heeft veel natuurgebieden en waardevolle agrarische landschappen. Om deze in stand te houden, verstrekt provincie Noord-Holland subsidie voor het beheer van natuurgebieden (SVNL) en agrarische natuur (ANLb). 

• Het Natuurbeheerplan 2025 is vastgesteld, met daarin de natuurdoelen en criteria voor het beheer van het NNN en het agrarische gebied. 
• Er zijn begin 2024 subsidiebeschikkingen SVNL verleend, waardoor het areaal onder SVNL beheerde natuur in 2024 gestegen is van 28.223 ha naar 28.618 ha (peildatum 31 december 2023, respectievelijk 31 december 2024). Deze toename met 395 ha bestaat uit nieuw gerealiseerde NNN en latere instroom van al eerder gerealiseerde NNN. 
• Via de Kadernota hebben PS middelen beschikbaar gesteld om de kostenstijging en uitbreiding van het SVNL en Anlb te kunnen opvangen; 
• Er is budget voor 2025 beschikbaar gesteld voor extra Anlb en voor beheer NNN (nieuw gerealiseerde NNN en opnieuw afsluiten van bestaande en/of aflopende natuurbeheercontracten). 
• De gesubsidieerde percelen (zowel SVNL als Anlb) zijn gemonitord volgens de afgesproken protocollen. 
• Met de natuurbeheerders en agrarische collectieven zijn goede gesprekken gevoerd over de uitvoering van het beheer en de resultaten daarvan.  

2.1 Zie 1.1 hierboven.

• Daarnaast is de provincie is gestart met pilots in de gebieden Peereboom en Opperwoud in Waterland-Oost om het leefgebied weidevogels te verbeteren.
• Ook is in 2024 gestart met het integreren van het Actieplan Weidevogels en het Aanvalsplan Grutto in het Actieplan Boerenlandvogels (gereed medio 2025). Hierin krijgen ook de akkervogels een plek. 

3.1 In Noord-Holland liggen 19 Natura 2000-gebieden. De provincie is voor 14 hiervan verantwoordelijk voor de Natura 2000-beheerplannen. Voor alle gebieden is een beheerplan vastgesteld dat elke 6 jaar wordt geactualiseerd. 

• Voor 5 gebieden in de duinen zijn in 2024 projecten gestart om te komen tot nieuwe beheerplannen. 
• De evaluatie van het Natura 2000 Beheerplan Naardermeer is gestart.  

4.1 De aanpak voor de vergunningverlening voor gebouwbewonende soorten, zoals vleermuizen en gierzwaluwen, is in 2024 concreet geworden. Inmiddels is er duidelijkheid over de voorwaarden waaronder een gebiedsgerichte ontheffing voor isolatie-activiteiten door de omgevingsdienst Noord-Holland kan worden afgegeven. De basis hiervoor zijn de preSMP- en SMP-systematiek, waarbij SMP staat voor soortmanagementplan. Gemeenten, isolatiebedrijven en adviesbureaus hebben hun kennis ingebracht en zijn hierover geïnformeerd.  
5.1 In 2024 is het ‘Programma Invasieve Exoten’ vastgesteld. Dit programma richt zich op de verbetering van kennisdeling en afstemming in de aanpak van invasieve exoten. Vooral wanneer die een bedreiging vormen voor Vogel- en Habitatrichtlijndoelen. In het ‘Programma Herstelmaatregelen’ zijn ook diverse projecten voor de bestrijding van invasieve exoten opgenomen.  
6.1 Dierenwelzijn is een aspect dat in de Omgevingswet is benoemd. Dit wordt dan ook meegewogen in alle besluitvorming die impact kan hebben op het welzijn van dieren. In de Omgevingswet is dit benoemd onder de ‘zorgplicht’. In het dossier wildopvang is het welzijn van de opgevangen dieren een belangrijk onderwerp. De aanbevelingen van Wageningen Environmental Research (‘Formats voor wildopvangcentra in Noord-Holland’) zijn als leidraad gebruikt voor de afstemming hierover met het Rijk en gemeenten. Het Rijk heeft de nieuwe beleidsregels voor de opvang van wilde dieren inmiddels aangescherpt. De uitvoering van de motie, die oproept tot een incidentele bijdrage aan de wildopvang, is in uitvoering genomen.  
7.1.1 In 2024 is het faunabeheerplan ganzen opgesteld. Dit plan geldt als onderbouwing voor de benodigde vergunningverlening voor de uitvoering van het beheer van de ganzen. Dit beheer is erop gericht om, binnen de kaders van de wet, de natuur- en landbouwschade te verminderen en de vliegveiligheid te verbeteren. Besluitvorming en uitvoering volgen in 2025. 
In 2023 is door de Raad van State uitgesproken dat de landelijke vrijstellingen voor algemene soorten (zoals de Houtduif) onvoldoende onderbouwd zijn en daarom niet meer geldig zijn. Dat heeft ervoor gezorgd dat het beheer van deze soorten niet meer uitgevoerd kon worden in 2024. Dat leidde tot een stijging in de uitbetaalde tegemoetkomingen faunaschade. De provincie startte een onderzoek om de onderbouwing te verbeteren, zoals de Raad van State adviseerde. De resultaten worden niet eerder verwacht dan in 2025.  
7.1.2 De omvang van de tegemoetkomingen in schade is in 2024 wederom aanzienlijk toegenomen vergeleken met het voorgaande jaar. Dit komt onder andere door de prijsontwikkeling van agrarische producten en door de weersomstandigheden. Maar ook door het wegvallen van beheermogelijkheden, waardoor boeren vaker in aanmerking komen voor een tegemoetkoming. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de schade veroorzaakt door houtduiven.  
Op basis van actuele cijfers van BIJ12 van januari 2025 raamt de provincie de totale lasten in 2024 op circa € 30 miljoen. Dat is meer dan begroot.  
8.1.1 De betrokkenheid van de provincie bij de recreatieschappen en de inzet op recreatieve routes zijn belangrijk voor de uitwerking van onze provinciale Visie Recreatie en Toerisme . Aanvullend zet de provincie zich ook in op de (duurzame) bereikbaarheid van en de verbinding tussen de recreatiegebieden, en tussen de stad en het landelijk gebied. 
8.1.2 Een deel van de recreatiegebieden in Noord-Holland is via de recreatieschappen in beheer bij Recreatie Noord-Holland (RNH). De provincie is deelnemer in 5 van deze recreatieschappen. In 2024 is verder gewerkt aan de vernieuwing van de raamovereenkomsten met RNH om voor de komende periode een goede basis tot samenwerking te leggen. 
8.1.3 De provincie leverde de jaarlijkse bijdrage aan de organisaties Wandelnet en Fietsplatform en verstrekt subsidie voor het beheer van het Noord-Hollandpad.  
8.1.4 Voor de ontwikkelingen op toeristisch recreatief gebied, is in 2024 een recreatieve kansenkaart opgesteld (afronding eerste kwartaal 2025). Deze kansenkaart maakt inzichtelijk welke ambities en kansen de gebieden, gemeenten en provincie hebben op het gebied van recreatieve voorzieningen. De kansenkaarten vormen belangrijke input voor de nadere uitwerking van ‘Regie op de Ruimte’, ‘PPLG’ en het ‘Ruimtelijk Voorstel Noord-Hollland Noord’. 
8.1.5 Op 13 november 2024 organiseerde de provincie het jaarlijkse congres Recreatie en Toerisme, dat in het teken van verbinding stond. Het congres is bedoeld als inspiratie voor betrokkenen uit het veld, zoals bestuurders en beleidsmakers van gemeenten en terreinbeherende-, natuur- en promotieorganisaties. Tijdens het congres werden diverse inspirerende lezingen gegeven en werden provinciale projecten besproken vanuit de uitvoering van onze visie ‘Recreatie en Toerisme’. Het congres trok ruim 150 bezoekers. Deelnemers waardeerden de dag met een 7,9.

Een toelichting van de verschillen tussen de actuele begroting en de jaarrekening is opgenomen onder 5.1.1 Toelichting per programma .